انفجار و آتش‌سوزی مهیب در بندر رجایی بندرعباس، نه‌تنها یک فاجعه انسانی و زیست‌محیطی بود، بلکه در اقتصاد و بازار سرمایه کشور هم موجی از نگرانی و نوسان به‌وجود آورد. بندری که قلب تجارت خارجی ایران به‌شمار می‌رود، حالا درگیر خاکستر و بحران است. اما این اتفاق دقیقاً چه اثری بر بورس ایران گذاشت و کدام صنایع بیشتر از همه تحت‌تأثیر قرار گرفتند؟
بندر شهید رجایی، شاهرگ تجارت ایران
بیش از ۸۵ درصد تجارت کانتینری ایران از طریق این بندر انجام می‌شود. بسیاری از شرکت‌های تولیدی، واردکنندگان مواد اولیه، و حتی صادرکنندگان وابسته به عملکرد این بندر هستند. به‌هم‌ریختگی یا توقف موقت فعالیت در این گلوگاه اقتصادی، یعنی اختلال در زنجیره تأمین و افزایش هزینه‌ها برای صدها شرکت بورسی.
شوک اولیه در بازار
در اولین روز معاملاتی بعد از انفجار، شاخص کل بورس با ریزش ملایمی همراه شد. سهامداران نگران تأثیر مستقیم این حادثه بر شرکت‌هایی بودند که به واردات یا صادرات متکی‌اند. از جمله:
- صنایع پتروشیمی و فولادی مثل فارس، فولاد، ذوب
- حمل‌ونقل دریایی مثل حفارس، حکشتی
- شرکت‌های واردکننده مواد اولیه در گروه دارویی، غذایی و صنعتی
این نگرانی بیشتر در قالب صف‌های فروش یا کاهش حجم معاملات در این نمادها بروز پیدا کرد.
ریسک‌های زنجیره‌ای: افزایش هزینه‌ها و تأخیر در پروژه‌ها
از دست رفتن کانتینرها، آسیب به تأسیسات بندری، و تعطیلی موقت فعالیت‌ها باعث می‌شه:
- زمان تحویل کالاها طولانی‌تر بشه
- هزینه‌های لجستیکی افزایش پیدا کنه
- برخی شرکت‌ها ناچار به جبران خسارت از طریق بیمه یا منابع داخلی بشن
- پروژه‌های صادراتی با تأخیر مواجه بشن
همه این‌ها برای تحلیلگران بازار، نشانه‌هایی از کاهش سودآوری کوتاه‌مدت برخی شرکت‌هاست.
اما آیا همه‌چیز منفی بود؟
نه دقیقاً. در میان نوسانات، بعضی نمادها هم رشد کردند. چرا؟
- شرکت‌های بیمه‌ای که اعلام کردند در حال ارزیابی خسارت هستند، توجه بازار را جلب کردند
- نمادهای مرتبط با حمل‌ونقل ریلی و زمینی (مثل توریل یا حپارسا) به‌عنوان گزینه‌های جایگزین مورد توجه قرار گرفتند
- سرمایه‌گذاران به دنبال انتقال سرمایه به گروه‌های دفاعی‌تر مثل گروه بانکی، غذایی یا دارویی رفتند
نگاه میان‌مدت: فرصت یا تهدید؟
اگر دولت به‌سرعت عملیات بازسازی و نوسازی بندر را آغاز کند، ممکن است در ماه‌های آینده شاهد پروژه‌های زیرساختی گسترده‌ای باشیم که برای گروه‌های پیمانکاری، ساختمانی و سیمانی فرصت ایجاد می‌کند.
همچنین بیمه‌ها، صنایع داخلی تولیدکننده مواد اولیه، و شرکت‌های لجستیک داخلی می‌توانند در بلندمدت از این شرایط سود ببرند.
نمودار شاخص کل بورس ایران (۶ تا ۸ اردیبهشت ۱۴۰۴)
منبع: اقتصادنیوز
📌 تحلیل روند شاخص
- ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴: در این روز، شاخص کل بورس با رشد ۱۵٬۱۴۸ واحدی همراه شد و شاخص هم‌وزن نیز ۸٬۰۶۶ واحد افزایش یافت.
- ۷ اردیبهشت ۱۴۰۴: شاخص کل بورس تهران با ریزش ۳۴٬۶۶۸ واحدی در ارتفاع ۳٬۱۱۷٬۲۴۳ واحدی قرار گرفت و برای اولین روز معاملاتی در هفته جاری، قرمزپوش شد.
- ۸ اردیبهشت ۱۴۰۴: شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز با رشد ۱۲٬۳۳۵ واحدی به ارتفاع ۳٬۱۲۹٬۵۷۷ واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با افزایش ۷٬۸۳۳ واحدی به رقم ۹۱۲٬۷۵۸ واحد رسید.
جمع‌بندی: بورس همیشه از واقعیت جلوتر می‌دود
آتش‌سوزی بندر رجایی یک هشدار جدی بود؛ نه فقط برای مدیریت بحران، بلکه برای ساختار اقتصادی وابسته به واردات و صادرات. بورس ایران هم طبق معمول، با نوسان و واکنش‌های سریع، خودش را با این واقعیت وفق داد.
در نهایت، سرمایه‌گذاران هوشمند آن‌هایی هستند که از دل بحران‌ها، فرصت‌های نهفته را بیرون می‌کشند.
